Εμπειρική ιατρική στον Εύξεινο Πόντο. O πυρετός και η αντιμετώπιση του σε Κρώμνη και Ίμερα

Ο πυρετός και η αντιμετώπιση του σε Κρώμνη και Ίμερα

Της Λένας Σαββίδου. Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό.

(Η μελέτη της Φωστηροπούλου είναι καταγεγραμμένη στο Αρχείον Πόντου)

   Το συγκεκριμένο γιατροσόφι το θεωρώ ένα πολύ δυνατό κείμενο από μόνο του, ασχέτως της πρακτικής ιατρικής του αξίας. Έχει έντονα συμβολικά στοιχεία μιας πανάρχαιας γνώσης που στόμα το στόμα μα και ενσωματωμένης στην καθημερινή πρακτική των ανθρώπων έφτασε ως τις ημέρες μας.

   Τρία τα βασικά του σημεία, το ψυχρό, το λασπώδες και ο ενταφιασμός. Ξέχωρα το καθένα μα και σε συνδυαστική μεταξύ τους ανάλυση μας δίδουν τόσες πολλές πληροφορίες που κείμενα ολόκληρα δε μπορούν να μας δώσουν.

   Αν ερμηνεύσουμε μόνο του κι αποκομμένο όλων των άλλων το ψυχρό, το συνδέουμε με το ρίγος του πυρετού και το ομοιοπαθητικό δόγμα του όμοιου που θεραπεύει το όμοιο. Εδώ βέβαια να τονίσω πως αυτή είναι η απλουστευμένη λαϊκή παραδοχή. Στην πραγματικότητα η ομοιοπαθητική πρεσβεύει πως το δηλητήριο του υγιούς αποτελεί το φάρμακο της σχετικής αρρώστιας. Πχ αν το αρσενικό σε δηλητηριάζει ως υγιή, αν δηλητηριαστείς θα πρέπει να το αντιμετωπίσεις με ομοιοπαθητικό φάρμακο που περιέχει οξείδιο του αρσενικού, όπως και γίνεται δηλαδή. Το ψυχρό στην παραπάνω θεραπευτική φόρμουλα δημιουργείται από δύο στοιχεία, το κατ’ εξοχή αλχημικό ψυχρό (και υγρό) που είναι το νερό (στην περίπτωση μας στη φυσική του θερμοκρασία, που είναι για τα νερά πηγής το κρύο συνήθως) και το ψυχρό και ξηρό της γης.

   Το λασπώδες συμβολικά παραπέμπει στον πηλό της Δημιουργίας. Ό,τι σε δημιούργησε έχει τη δύναμη να σε ιάνει, θα λέγαμε σε μια πιο απλή γλώσσα.  Στη δική μας παράδοση και σε παρόμοια γιατροσόφια, αυτό έχει περάσει με την αντίθετη έννοια του «βρώμικο διώχνει το..βρώμικο». Η λάσπη και η ακαθαρσία θεραπεύουν το «μιαρό» της ασθένειας δηλαδή. Υπάρχουν σχετικές μας καταγραφές που θα τις παρουσιάσω κι αυτές κι έχουν ενδιαφέρον γιατί μας δείχνουν μια αλλαγή μεν στην αντίληψη του λασπώδους από πηγή δημιουργίας σε βρωμιά, που στην ολότητα της όμως είναι εξίσου λειτουργική.

   Περί του ενταφιασμού να θυμηθούμε τον αλχημιστή Τζέραρντ Ντορν που μας επισημαίνει πως το αλχημικό δοχείο πρέπει να είναι τέτοιο, που να επιτρέπει στις αναγκαίες επιρροές να το διαπερνούν και να επηρεάζουν τα περιεχόμενά του. Στο παραπάνω γιατροσόφι η "αλχημική επεξεργασία" γίνεται εντός της Γης, χώρο κατ εξοχήν ενεργειακό που αλληλεπιδρά με το ανθρώπινο σώμα.

Η εικόνα του ενταφιασμού επίσης παραπέμπει στον Άδη και στην Περσεφόνη και στη δύναμη της αναγέννησης της Δήμητρας-γης μέσω του συμβολικού θανάτου και της ανάστασης της ψυχής-κόρης. Παραπέμπει επίσης στην μήτρα που τροφοδοτεί και ασφαλίζει τη νέα ζωή, μέχρι αυτή δυνατή και υγιής να μπορέσει να εξέλθει στο φως. Σαφώς και οι πρακτικές αυτές περνούν μέσα από μνήμες αρχαίων θρησκευτικών τελετών που τελούνταν εντός σπηλαίων (στον Ελλαδικό χώρο ας θυμηθούμε το σπήλαιο του Πιτσά) αλλά και συνδέονται με το αναγκαστικό πέρασμα από τον τάφο του Θεανθρώπου Ιησού, όπου εκεί πλέον συντελείται και η νίκη του επί του Θανάτου.